بسم الله الرحمن الرحیم 

با مراجعه به منابع معتبر درباره چگونگی تأثیر افزایش کربن دی اکسید روی دمای کره زمین اطلاعاتیجمع آوری کنید و نتایج را به صورت پاورپوینت به کلاس گزارش دهید. سوال صفحه 26

شامل دو تحقیق :

تحقیق شماره یک : 

افزایش دمای زمین

افزایش دمای زمین

اصلی‌ترین فعالیت انسانی که منجر به گرمای زمین می‌شود، سوزاندن سوخت‌های فسیلی (زغال‌سنگ، نفت و گاز طبیعی) و از بین بردن جنگل‌ها است. بیشتر سوخت فسیلی در اتومبیل‌ها، کارخانه‌ها و نیروگاه‌ها به مصرف می‌رسد. سوزاندن این سوخت‌ها گازی به نام دی اکسید کربن با علامت اختصاری CO2تولید می‌کند.

کربن دی اکسید از گازهای گلخانه ایست که روند فرار گرما از جو به فضا را بسیار کند می‌کند. درختان و دیگر گیاهان در روند فتوسنتز، گاز کربن دی اکسید را از هوا جذب می‌کنند. با از بین بردن گیاهان، میزان گاز کربن دی اکسید در هوا افزایش می‌یابد. تجزیه شدن گیاهان نیز منجر به افزایش این گاز می‌شود.

افزایش دمای زمین نام پدیده‌ای است که منجر به افزایش میانگین دمای سطح زمین و اقیانوس‌ها گردیده است. طی 100 سال گذشته، کره زمین به طور غیرطبیعی حدود 41/0 درجه سانتی‌گراد گرم‌تر شده که این موضوع دانشمندان را نگران کرده است. برخی از دانشمندان معتقدند که دهه‌های پایانی قرن بیستم، گرم‌ترین سال‌های 400 سال اخیر بوده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که 10 مورد از گرم‌ترین سال‌های جهان تنها از سال 1990 تا سال 2007 به ثبت رسیده است که این میزان در 150 سال گذشته بی‌سابقه بوده است.

به نظر می‌رسد فعالیت‌های صنعتی در ایجاد این مشکل بسیار مۆثر است و به گرم شدن زمین کمک می‌کند. برخی از دانشمندان معتقدند که افزایش گازهای گلخانه‌ایی عامل اصلی این افزایش دما نیست بلکه افزایش انرژی تابیده‌شده از خورشید عامل اصلی است؛ اما بیشتر کارشناسان هواشناسی تأثیر این عامل را در روند افزایش دمای عمومی کره زمین بسیار ناچیز می‌دانند.

عواقب افزایش دما

ادامه این افزایش دما آثار مخرب زیادی در بر دارد. ممکن است زندگی گیاهان و جانداران دریایی به مخاطره جدی بیفتد. زیستگاه‌های گیاهان و حیوانات دچار تغییرات اساسی می‌شوند. الگوهای آب و هوا دست‌ خوش تغییرات می‌شوند؛ نتیجه آن وقوع سیل، خشک‌ سالی و طوفان‌های شدید مخرب خواهد بود. افزایش دما با ذوب نمودن یخ‌های قطبی، باعث بالا آمدن سطح آب دریاها می‌شود. در مناطق خاصی از زمین، بیماری‌های انسانی گسترش می‌یابد و محصولات کشاورزی نابود می‌گردد. تکرار وقوع شرایط بحرانی آب و هوا منجر به خسارات زیادی می‌شود. تغییرات الگوهای بارش باعث افزایش سیلاب‌ها و خشک‌سالی در نواحی مختلف می‌شود. طوفان‌ها و تندبادها، بیشتر و قدرتمندتر به وقوع خواهند پیوست.

بالا آمدن سطح آب‌ها

افزایش دمای زمین

ادامه گرم شدن هوا، در طی چند قرن، مقادیر زیادی از یخ‌های موجود در سطح زمین را ذوب می‌کند. در نتیجه سطح آب‌ها در کل زمین بالاتر می‌آید. بسیاری از مناطق ساحلی ممکن است دچار سیل‌زدگی، فرسایش، از بین رفتن زمین‌های خشک و ورود آب دریاها به آب‌های شیرین شوند. بالا آمدن آب دریاها ممکن است منجر به غرق شدن شهرها، جزایر کوچک و دیگر مناطق زیستی شود.  به حتم در محل‌های طبیعی مسکونی حیوانات و گیاهان تغییرات شدیدی روی می‌دهد. بسیاری از گونه‌های زیستی مشکلات زیادی برای ادامه حیات در شرایط جدید خواهند داشت. برای مثال بسیاری از گیاهان گل‌دار بدون طی کردن زمستانی سرد شکوفه نخواهند کرد.

تهدید سلامت انسان‌ها

بیماری‌های گرمسیری نظیر مالاریا و تب دنگی به مناطق زیادی شیوع پیدا می‌کند. ادامه یافتن گرما و شدت یافتن آن می‌تواند عامل مرگ و میرهای زیاد و بیماری‌های گوناگون شود. سیل و قحطی، گرسنگی و سوء تغذیه را افزایش خواهد داد. در نتیجه کارشناسان هواشناسی به دنبال افزایش بی‌رویه دما، راه‌حل‌های مختلفی برای جلوگیری از افزایش دما ارائه داده‌اند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: محدود کردن گاز کربن دی‌اکسید و تصفیه هوا.

محدود کردن انتشار گاز کربن دی‌اکسید

دو تکنیک تأثیرگذار برای محدود کردن تولید CO2وجود دارد:

جایگزین کردن منابع دیگر انرژی به جای سوخت‌های فسیلی.

استفاده بهتر از سوخت‌های فسیلی.

منابع انرژی جایگزین سوخت فسیلی، کربن دی اکسید تولید نمی‌کنند. این منابع شامل باد، نور خورشید، انرژی هسته‌ای و حرارت زیرزمین می‌باشند. دستگاه‌هایی به نام توربین بادی می‌توانند انرژی باد را به انرژی الکتریکی تبدیل کنند، باطری‌های خورشیدی نیز می‌توانند نور خورشید را به انرژی الکتریکی تبدیل نمایند.

نیروگاه‌های حرارت زیر زمین می‌توانند از گرمای موجود در لایه‌های زیرین خاک انرژی الکتریکی به دست آورند.

استفاده از این منابع هزینه‌های بیشتری را نسبت به سوخت‌های فسیلی در بر دارند. با این حال پیشرفت تحقیقات درباره استفاده از آن‌ها می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌ها شود.

تصفیه هوا به دو شکل صورت‌پذیر است:

انبارهای زیرزمین یا زیر آب.

ذخیره‌سازی در گیاهان زنده.

افزایش دمای زمین

با تزریق و ورود CO2تولیدشده در صنعت به زیرزمین یا در اقیانوس می‌توان این گاز را ذخیره کرد. مناسب‌ترین مکان در اعماق زمین برای انجام این کار، انبارهای طبیعی نفت و گازی است که بیشتر ذخایر آن‌ها استخراج شده است. با ورود این گاز به این‌گونه انبارهای طبیعی، استخراج بازمانده ذخایر آن‌ها بسیار آسان‌تر می‌شود. سود ناشی از تسهیل بهره‌برداری، هزینه‌های این روش تصفیه را جبران می‌نماید.

رسوبات عمیق نمک و زغال‌سنگ نیز مکان مناسبی برای انجام ذخیره‌سازی کربن دی اکسید می‌باشند. اقیانوس‌ها می‌توانند کربن دی اکسید بیشتری ذخیره کنند اما دانشمندان هنوز موفق به تخمین آثار محیطی این ذخیره‌سازی نشده‌اند.

ذخیره‌سازی در گیاهان

گیاهان سبز به هنگام رشد، کربن دی اکسید موجود در جو را جذب می‌کنند. آن‌ها کربن موجود در کربن دی اکسید را با هیدروژن ترکیب کرده، قند ساده تولید می‌کنند و آن را در بافت خود ذخیره می‌نمایند. پس از مرگ گیاه، با تجزیه آن، گاز کربن دی اکسید از آن متساطع می‌شود. اکوسیستم هایی بازندگی گیاهی غنی، می‌توانند کربن دی اکسید بیشتری را در خود حبس نمایند.

تحقیق شماره 2 

غلظت دی اکسید کربن در جو در حدود 280  ppm در سال 1850 و 364 ppm در سال 1998 که عمدتاً به دلیل فعالیت های انسانی در طول و بعد از انقلاب صنعتی، که در سال 1850 آغاز شد وجود دارد. انسان ها مقدار دی اکسید کربن در هوا را با سوزاندن سوخت های فسیلی، تولید سیمان و با انجام پاکسازی زمین و احتراق جنگل افزایش می دهند.

1. کربن دی اکسید است از کربن  و اکسیژن است.
2. این گاز بی رنگ و بی بو چهارمین گاز فراوان که یکنواخت در سراسر جو زمین توزیع شده است.
3. موارد استفاده دی اکسید کربن عبارت از ماده سرد کننده ( یخ خشک )، کربنات آشامیدنی و خاموش کننده آتش می باشد.
4. دی اکسید کربن غیر قابل اشتعال است.
5. کربن راست فعال ظرفیت محدودی برای دی اکسید کربن است.

سطح CO2  نرمال

اثرات افزایش سطح  CO2 در بزرگسالان در سلامت خوب را می توان خلاصه کرد:
سطح نرمال در فضای باز: 450 - 350 پی پی ام
سطح قابل قبول: کمتر از 600  پی پی ام
شکایت از خشکی و بو:  600 - 1000 پی پی ام
 ASHRAE وOSHA  استاندارد  1000 پی پی ام
خواب آلودگی کلی:  1000 - 2500 پی پی ام
اثرات مضر سلامتی:  2500 - 5000  پی پی ام
حداکثر غلظت مجاز در یک دوره کاری 8 ساعته: 5000  پی پی ام
سطح بالای کاملا نرمال و حداکثر سطح ممکن است گاهی اوقات از زمان به زمان اتفاق افتد.

سطح شدید و خطرناک CO2

کمی مست کننده ، افزایش تنفس و ضربان قلب ، تهوع: 30000 پی پی ام
سردرد همراه با اختلال بینایی: 50000 پی پی ام
بی هوش، قرار گرفتن در معرض مرگ: 100،000 پی پی ام
سطح استاندارد دی اکسید کربن 
توصیه استاندارد آشار در سال های62 - 1989  عبارتند از:
کلاس های درس و اتاق کنفرانس 15  CFM در ازای هر ساکن
فضای اداری و رستوران 20 CFM  در ازای هر ساکن
بیمارستان 25 CFM  در ازای هر ساکن

مشکلات زیست محیطی - اثر گلخانه ای

تروپوسفر بخش پایین تر اتمسفر در حدود 10- 15 کیلومتر ضخامت است در تروپوسفر گازهای به نام گازهای گلخانه ای وجود دارد وقتی نور خورشید به زمین می رسد مقداری از آن که به گرما تبدیل می شود و گازهای گلخانه ای مقداری از این گرما را جذب و آن را در نزدیکی سطح زمین به تله می اندازد به طوری که زمین گرم می شود این فرایند، معمولاً به عنوان اثر گلخانه ای شناخته شده است که چندین سال پیش کشف شده است و بعد از آن با استفاده از آزمایش های آزمایشگاهی و اندازه گیری اتمسفر تایید شده است.
زندگی ما که وجود دارد تنها به خاطر این اثر گلخانه ای طبیعی است چرا که این فرایند دمای زمین را تنظیم می کند هنگامی که اثر گلخانه ای وجود نداشته باشد تمام زمین در یخ پوشیده می شود
مقدار حرارت به دام افتاده در تروپوسفر درجه حرارت بر روی زمین را تعیین می کند مقدار حرارت در تروپوسفر بستگی به غلظت گازهای گلخانه ای در جو و مدت زمانی که این گازها در جو باقی می مانند دارد مهم ترین گازهای گلخانه ای دی اکسید کربن،  CFC's ( کلر- فلورو- کربن ها( ، اکسیدهای نیتروژن و متان می باشند.
از زمانیکه که انقلاب صنعتی در سال 1850 آغاز شد فرآیندهای بشری باعث انتشار گازهای گلخانه ای مانند CFC و دی اکسید کربن شده است این موجب یک مشکل زیست محیطی شده است میزان گازهای گلخانه ای در حال افزایش است لذا آب و هوای زمین در حال تغییر است به این دلیل که درجه حرارت در حال افزایش است این علاوه بر حالت غیر طبیعی در اثر گلخانه ای به عنوان گرم شدن کره زمین شناخته شده است به نظر می رسد ممکن است گرم شدن کره زمین سبب افزایش در فعالیت طوفان، ذوب یخ در قطب، جاری شدن سیل و دیگر مشکلات زیست محیطی شود. افزایش انتشار دی اکسید کربن عامل  50 -  60 ٪ از گرم شدن کره زمین است.
همانطوریکه بیان شد فعالیت های مختلف انسانی به انتشار گاز دی اکسید کربن کمک کرده است. از این فعالیت احتراق سوخت های فسیلی برای تولید انرژی سبب 70 - 75٪ از تولید گازهای گلخانه ای دی اکسید کربن، که منبع اصلی انتشار دی اکسید کربن است و 20 - 25٪ باقی مانده از تولید گازهای گلخانه ای توسط پاکسازی زمین و سوختن و انتشار از اگزوز موتور خودرو ایجاد می شود.
اکثر تولید گازهای گلخانه ای دی اکسید کربن حاصل از فرآیندهای صنعتی در کشورهای در حال توسعه، از جمله در ایالات متحده و اروپا گرفته شده است. با این حال، انتشار دی اکسید کربن از کشورهای در حال توسعه در حال افزایش است. در این قرن، انتشار دی اکسید کربن دو برابر و انتظار می رود افزایش آن ادامه یافته و باعث مشکلات پس از آن شود. دی اکسید کربن در اتمسفر حدود پنجاه تا دویست سال باقی می ماند.
اولین کسی که تولید گازهای گلخانه ای دی اکسید کربن را از سوزاندن سوخت های فسیلی و دیگر فرآیندهای سوزاندن که سبب گرم شدن کره زمین می شود را پیش بینی کرد سوانت آرنیوس بود که مقاله ای در تاثیر دی اکسید کربن هوا بر دمای زمین در سال 1896 منتشر شد.
اینکه آیا واقعاً گرم شدن کره زمین است با افزایش دی اکسید کربن در جو رخ داده است هنوز هم مورد بحث است.

برای بیشتر اهرمها ، اصطکاک در محل تکیه گاه خیلی کوچک است و بنا براین بازده به صددرصد نزدیک است. در نتیجه نسبت بازوها خیلی نزدیک به نسبت نیروهاست و معمولا هیچگونه تصحیحی در محاسبه مزیت مکانیکی اهرم لازم نیست. سوال مهم دیگری مطرح است و آن اینکه آیا قضیه کار و انرژی در مورد اهرمها صادق است؟ اهرمها را بر حسب موقعیت نسبی تکیه گاه ، نیروی مقاوم و نیروی محرک دسته بندی می‌کنند. اهرم نوع اول : تکیه گاه بین نیروی مقاوم و نیروی محرک قرار دارد. مانند انبردست ، آچار فرانسه ، قیچی و ... .   اهرم نوع دوم : نیروی مقاوم بین تکیه گاه و نیروی محرک قرار دارد. مانند فندق شکن)) و ... .   اهرم نوع سوم : نیروی محرک بین تکیه گاه و نیروی مقاوم قرار دارد. مانند قندگیر ، انبرک ، پنس و ... .

 توضیحات همراه بامثال انواع اهرمها

اهرمها احتمالاً جزء اولین ابزارهایی هستند که در دوران ما قبل تاریخ توسط انسانها مورد استفاده قرار می گرفته اند. ارشمیدس ریاضی دان یونانی(۲۸۷-۲۱۲ قبل از میلاد) اولین کسی بود که در ۲۴۰ سال قبل از میلاد مسیح، اهرمها را توصیف کرد. اهرم ماشین ساده ای است که انجام کار را راحت تر می کند. در تمامی اهرمها یک بار یا وزنه را به کمک نیرو، حول یک تکیه گاه به حرکت در می آوریم. بسیاری از ابزارهای ابتدایی ای که ما استفاده می کنیم، از اهرم تشکیل شده اند: مثل قیچی (دو اهرم نوع اول)، انبردست (دو اهرم نوع اول)، میخ کش چکش (۱ اهرم نوع دوم)، فندق شکن (۲ اهرم نوع دوم) و انبر (۲ اهرم نوع سوم) .             در یک اهرم نوع اول، تکیه گاه بین وزنه و مکان اعمال نیرو قرار دارد. در یک اهرم نوع اول در حالتی که تکیه گاه به محل بار نزدیک تر است (مثل انبردست ها) بار از نیروی اعمالی ما بزرگتر است، اما در فاصله کوچکتری به حرکت در می آید. مثالهایی از ابزارهای معمول که از اهرم نوع یک استفاده می کنند: اهرم های مورد استفاده نمونه وسیله نمونه اهرم نوع یک الاکلنگ اهرم نوع یک میخ کش چکش اهرم نوع یک قیچی اهرم نوع یک انبردست   در یک اهرم نوع دوم، بار یا وزنه در مکانی بین تکیه گاه و محل اعمال نیرو قرار دارد. مثالهایی از ابزارهای معمول که از اهرم نوع دوم استفاده می کنند: اهرم های مورد استفاده نمونه وسیله نمونه اهرم نوع دوم دستگاه منگنه اهرم نوع دوم   در بازکن   اهرم نوع دوم فرقون اهرم نوع دوم   میخ بر اهرم نوع دوم   فندق شکن   در یک اهرم نوع سوم، محل اعمال نیرو بین تکیه گاه و بار قرار دارد. مثالهایی از ابزارهای معمول که از اهرم نوع سوم استفاده می کنند: اهرم های مورد استفاده نمونه وسیله نمونه اهرم نوع سوم چوب ماهیگیری اهرم نوع سوم   گاز انبر اهرم نوع سوم انبر

آهن ربای الکتریکی نوعی از آهن ربا است که میدان مغناطیسی توسط جریان الکترکی تولید می شود (قانون اورستد) و به محض این که جریان قطع شود خاصیت آهن ربایی از بین می رود.

در این جا می خواهیم شما را با ساخت یک آهن ربای الکتریکی آشنا کنیم.

وسایل لازم :

مراحل آزمایش

• ابتدا سیم نازک را به دور میخ محکم و به تعداد دور های زیاد بپیچید

• قطب مثبت یک باتری را به قطب منفی باتری دیگر به صورت سری به متصل کنید و یک سر آن را به کلید وصل کنید

• یک سر سیم که به دور میخ پیچیده شده است به قطب منفی باتری وصل کنید و سردیگر آن را به کلید. و اطمینان حاصل نمایید که اتصالات به خوبی بسته شده اند. ( مطابق شکل)

• کلید جریان را ببندید با این کار  جریان الکتریکی در طول سیم بر قرار می شود.

• در این هنگام چند عدد گیره کاغذ را به میخ نزدیک کنید چه اتفاقی می افتد؟

• حال کلید جریان را باز کنید چه می بینید؟

به نظر شما چه نتیجه ای می توان گرفت؟

می دانیم در فضای اطراف سیم حامل جریات میدان مغناطیسی تولید می شود (قانون اورستد) هنگامی که سیم به دور میخ آهنی پیچیده می شود میدان مغناطیسی تولید شده در میخ اثر می کند و تولید یک میدان مغناطیسی بزرگی می کند مانند سیملوله با یک هسته آهنی . هر چه این هسته از مواد مغناطیسی قویتری(مانند نیکل و کبالت) باشد آهن ربای الکتریکی قدرت بیشتری خواهد داشت.

برقگیر

برقـگیـر (Lightning arrester)
برقگیر از وسایل ایمنی می‏باشد که برای هدایت موجهای ولتاژ ضربه‏ای به زمین و جلوگیری از ورود آنها به ایستگاههای انتقال و توزیع نیرو بکار می‏رود و معمولاً در انتهای خط انتقال و در ورودی ترانسها نصب می‏شود. ولتاژ شکست الکتریکی یک برقگیر بایستی کمتر از ولتاژ شکست الکتریکی ایزولاسیون لایه تجهیزات نصب شده در پست باشد.

برقگیر اکسید فلزی

برقگیر سیلیکونی

برقگیر فشار متوسط

برقگیر با فاصله هوایی

برقگیر فشار قوی

انواع برقـگیـر

1) برقگیر میـله‏ای
2) برقگیر بـا فاصله هوایی
3) برقگیر بـا مقاومت غیر خطی
4) برقگیر بدون فاصله هوایی
5) برقگیر خـازنـی
6) برقگیر فیوزی

برقگیـر میـله ای

یکی از ساده‏ترین و ارزانترین برقگیرها که از اولین برقگیرها می‏باشند برقگیر میله‏ای هستند که با وجود قدیمی بودن امروزه نیز کاربردهای زیادی دارد . این برقگیر عبارت است از دو میله نوک‏تیز که یکی در قسمت برقدار نصب شده و دیگری در زیر ایزولاتور و یا بدنه نصب و به زمین اتصال می‏یابد فاصله دو نوک متناسب با ولتاژ و شرایط و زمان اعمال ولتاژ روی سیستم قابل تنظیم است . تنظیم این فاصله طوری که در مقابل ولتاژ حداکثر سیستم پایدار بوده و فقط در برابر ولتاژهای زیاد تخلیه الکتریکی صورت می‏گیرد . البته تنظیم برقگیر از حالت ایده‏آل دور بوده و می‏توان گفت در یک باند ولتاژ عمل می‏کند و مشخصه عملکرد دقیقی را برای آن نمی‏توان تصور کرد.

برقگیـر با فاصلة هوایی

نوع دیگری از برقگیرها که کاربرد بسیاری در پستهای فشار قوی دارد ؛ برقگیر از نوع شاخکی می باشد . این نوع برقگیرها ساده ترین نوع برقگیر می باشند که به جرقه گیر (برقگیر با فاصله هوایی ) معروف هستند به مراتب از آنها در محلهای اتصال مقره به هادی یا اطراف بوشینگهای ترانسهای توزیع دیده می شود.
همانطوریکه که می دانیم برقگیرها باید در برابر ولتاژ نامی شبکه مانند یک کلید باز رفتار کنند و در برابر ولتاژهای بیشتر از ولتاژ نامی شبکه مانند یک کلید بسته رفتار کنند.
در این نوع برقگیرها (برقگیر با فاصله هوایی) اگر ولتاژ بالا رود؛ بین شاخکها قوس برقرار شده و انرژی صائقه را به زمین منتقل شده و این امر باعث می شود که تجهیز از بین نرود.

موارد استفاده برقگیـر با فاصلة هوایی

امروزه از این نوع برقگیرها فقط در موارد خاصی استفاده می شود که عبارتنداز:
1) برسر بوشینگهای ترانسها (جهت حفاظت سیم پیچهای ترانس)
2) در خطوط انتقال فشار قوی که به شکل حلقه ای هستند که هم نقش برقگیر را بازی می کنند و هم نقش حلقة کرونا را بازی می کنند.

برقگیـر با مقاومت غیر خطی

این نوع برقگیر از یک یا چند خازن سری همراه با یک یا چند مقاومت غیر خطی تشکیل شده است، این خازنها که اصولا ً بصورت فواصل هوایی می‏باشد در حالت کار عادی سیستم از عبور جریان الکتریکی به داخل برقگیر جلوگیری می‏کنند. چنانچه ولتاژ سیستم به عللی بالا رود، فواصل هوایی بین خازنها هادی شده و جریان الکتریکی عبور می‏کند عبور جریان از مقاومت غیر خطی میزان افت و ولتاژ دو سر برقگیر را مشخص می‏کند .
فواصل هوایی موجود در برقگیر باید طوری باشد که در مقابل حداکثر ولتاژ کار سیستم مقاوم بوده ولی اگر به عللی اضافه ولتاژ اعمال شده اتصال کوتاه شود پس از برقراری شرایط عادی بتواند جریان را قطع کند که این کار توسط مقاومت های غیر خطی انجام می‏گیرد . مجموعه قسمت خازن‏ها و مقاومت غیر خطی در داخل یک ایزولاتور ساخته شده از مواد عایقی قرار می‏گیرند . انتخاب چند خازن در برقگیر بجای یک خازن به این دلیل صورت می‏گیرد که استقامت برقگیر در مقابل ولتاژهای برگشتی زیاد گردد برای اینکه تقسیم ولتاژهای روی خازن‏ها بطور مساوی انجام گیرد. یک سری خازن و مقاومت موازی در دو سر فاصله‏های هوایی قرار می‏دهند و این کار را درجه‏بندی ولتاژ می‏گوئیم، یعنی یکنواخت نمودن توزیع ولتاژ در روی خازنهای متوالی .

همانطور که در شکل دیده می شود برقگیرها در قسمت فوقانی خود مجهز به یک وسیله حلقه ای شکل هستند که این وسیله به حلقه کرونا یا کروناگیر معروف می باشد .
همانطور که می دانیم پدیدة کرونا تخلیه الکتریکی ناقص در یک میدان غیر یکنواخت می باشد . در پستهای فشار قوی این پدیده بالاخص در محل های اتصال هادیها به تجهیزات دیده می شود .
لذا برای برطرف کردن این عیب باید میدان را در این نواحی یکنواخت کنند تا اثرات مخرب کرونا کمتر گردد . برقگیرهایی که امروز در پستها بکار می روند از نوع ZNO می باشند که در داخل آنها قرص هایی از جنس اکسید رویZNO می باشد که بسته به سطح ولتاژ شبکه تعداد آنها متغیر است .

برقگیـر با مقاومت غیر خطی

همانطور که می دانیم این برقگیرها باید همانند یک مقاومت غیر خطی عمل کنند یعنی در برابر ولتاژ نامی شبکه امپدانس بالایی را از خود نشان دهند و در برابر ولتاژهای بالاتر از ولتاژ نامی شبکه امپدانس کمی را از خود نشان دهند تا تخلیه صورت گیرد . لذا قرص های اکسید روی بکار رفته در برقگیرهای امروزی در واقع نقش مقاومت غیر خطی را بازی می کنند که دارای جریان نشتی بسیار کمی می باشند (در حالتNormal شبکه) لذا به روی این قرص ها ولتاژ تقسیم می گردد.
حال اگر میدان غیر یکنواخت باشد قاعدتاً تقسیم ولتاژ بر روی قرص ها یکسان نخواهد بود؛ در این صورت یک قرص و به خصوص قرص های بالایی ولتاژ بالاتری را از سایر قرص ها متحمل می شوند و زودتر آسیب می بینند و این امر سبب عملکرد نادرست برقگیر می شود لذا اگر بتوانند به طریقی میدان را یکنواخت کنند ( به حالت یکنواخت نزدیک کنند ) تقسیم ولتاژ بین قرصها شکل متعادل تری را به خود می گیرد و قاعدتاً عمر قرصها افزایش می یابد و عملکرد برقگیرها بهتر میگردد.
برای این کار از وسیله ای به نام کروناگیر یا حلقه کرونا استفاده می کنند؛ که در حقیقت هم میدان را به سمت یکنواختی سوق می دهد و هم تقسیم ولتاژ را به روی قرص ها به حالت متعادلی نزدیک می نماید.

برقگیـر بدون فاصلة هوایی

یک نوع برقگیر بدون فاصله هوایی امروزه بکار می‏رود که خازنهای سری آن از قطعات اکسید روی می‏باشد که این قطعات بصورت قرصهایی با اندازه‏های مختلف ساخته شده و روی هم قرار می‏گیرند. این برقگیرها از نظر ساخت ساده‏تر بوده و دارای حجم کمتری نیز می‏باشد. این برقگیرها می‏توانند در ولتاژهای پائین‏تر عمل کنند بنابراین سطح ولتاژ حفاظت تجهیزات را نیز می‏توان پائین‏تر آورد و در نتیجه در هزینه‏ها صرفه‏جویی نمود و جریان نشتی در این نوع برقگیرها کمتر است یا تقریباً صفر است.

برقگیـر خـازنی

این نوع برقگیر برای ولتاژهای فشار ضعیف استفاده می‏شود که انرژی اعمال شده حاصل از موج ولتاژ در خازن ذخیره می‏شود.

برقگیـر فیـوزی

این نوع برقگیر نیز طوری ساخته می‏شود که در مقابل اضافه‏ ولتاژ که سبب عبور جریان زیادی از برقگیر بشود می‏سوزد و جرقه داخل آن توسط گاز یا مواد نسوز درون آن خاموش می‏شود و اکثراً بعنوان حفاظت ثانویه بکار می‏رود.

محل نصب برقگیـر

برقگیر باید در ورودی پستهای ترانس قبل از کلیه تجهیزات و تا حد ممکن نزدیک به آنها نصب گردد. علاوه بر برقگیری که در ورودی پستهای ترانس نصب می‏شود قبل از تجهیزات مهم مانند ترانسفورماتورهای قدرت نیز جداگانه برقگیر نصب می‏شود. معمولاً در مسیر برقگیر به زمین یک شماره انداز قرار می‏دهند که می‏تواند تعداد دفعات تخلیه موجهای ولتاژ ضربه‏ای بر روی برقگیر را ثبت نماید

نام اصلی و صحیح فیلتر ی که در دهانه دودکش کارخانه ها نصب می شود
رسوب دهنده ی الکتریکی است . رسوب دهنده ی الکتریکی از توری فلزی نازکی با بار الکتریکی مثبت و دو تیغه ی و دو تیغه ی فلزی که به زمین متصل هستند و دارای بار الکتریکی منفی هستند  تشکیل شده اشت

ذرات دود و گرد و غبار هنگام عبور از میان توری فلزی توری فلزی دارای بار مثبت می شوند . ذره های دود باردار شده، توسط تیغه های دارای بار منفی جذب می شوند( چون بار الکتریکی منفی و مثبت یکدیگر را جذب می کنند) و روی تیغه ها رسوب می کنندو به این ترتیب از هوا جدا می گردند . تیغه ها را هر چند روز یکبار با ضربه زدن به وسیله یک چکش بزرگ و مخصوص که جزء فیلتر است می تکانند تا  دوباره اماده به کار شوند( در ضمن می توان پس از تکاندن از خاک های ریخته شده استفاده کرد مثلا در ژاپن از انها برای ساخت کاسه های کوچک سفالی استفاده می کنند.)

                                      

دانلود

رمز:www.oloomweb.r98.ir

---------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------

 --------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------

• 1.  تیغه ی قیچی نوعی پیچ است
• 2.  هر چه نسبت بازوی مقاوم به بازوی محرک بیشتر باشد افزایش نیرو بیشتر است
• 3.  از ترکیب پیچ و گوه ، مته بوجود می آید
• 4.  جابه جایی نیروی مقاوم در سطح شیبدار طول شیب است

• 1.  نقطه ی 3
• 2.  نقطه ی 1
• 3.  نقطه ی 2
• 4.  نقطه ی 4

• 1.  جرم به وزن
• 2.  جرم به حجم
• 3.  وزن به جرم
• 4.  حجم به جرم

• 1.  8 ژول - صفر
• 2.  4 ژول - صفر
• 3.  صفر - 8 ژول
• 4.  4 ژول - 8 ژول

• 1.  نصف می شود
• 2.  دو برابر می شود
• 3.  چهار برابر می شود
• 4.  ثابت می ماند

• 1.  نقطه ی 1
• 2.  نقطه ی 4
• 3.  نقطه ی 3
• 4.  نقطه ی 2

• 1.  
• 2.  
• 3.  
• 4.  

• 1.  
• 2.  
• 3.  
• 4.  

• 1.  فندق شکن
• 2.  انبر یخ
• 3.  قیچی کاغذ بری
• 4.  چرخ دستی

• 1.  کار داده شده = کار مفید
• 2.  کار داده شده < کار مفید
• 3.  کار داده شده > کار غیر مفید
• 4.  کار داده شده > کار مفید

• 1.  آمونياك
• 2.  سولفوريك اسيد
• 3.  مايع سفيدكننده
• 4.  جوش‌شيرين

• 1.  تامسون
• 2.  دالتون
• 3.  بور
• 4.  رادرفورد

• 1.  نوترون و پروتون
• 2.  نوترون
• 3.  پروتون
• 4.  الکترون

• 1.  گچ
• 2.  آهک
• 3.  اتانول
• 4.  نمک طعام

• 1.  دموكريت
• 2.  تامسون
• 3.  رادرفورد
• 4.  بور

• 1.  الكترون و نوترون
• 2.  نوترون و پروتون
• 3.  الكترون و پروتون
• 4.  الكترون و پروتون و نوترون

• 1.  الكترون
• 2.  پروتون
• 3.  نوترون
• 4.  پروتون و نوترون

• 1.  سركه
• 2.  جوهرنمك
• 3.  آبليمو
• 4.  آمونياك

• 1.  تامسون
• 2.  رادرفورد
• 3.  دالتون
• 4.  بور

• 1.  12
• 2.  6
• 3.  11
• 4.  13

فصل 1 : درون اتم

1. یک شباهت و یک تفاوت برای مدل های تامسون و رادرفورد بنویسید .                                           

2. به مدل اتمی مقابل نگاه کنید و به سوال های زیر پاسخ دهید .                                  

الف ) عدد جرمی و عدد اتمی این عنصر را به دست آورید؟

ب ) نماد شیمیایی این عنصر را بنویسید و جایگاه عدد اتمی و جرمی را در آن مشخص کنید .                                    

3. نماد یا نام عنصر خواسته شده را بنویسید .                                                    

الف ) Ar : ...............................                         ب ) مس : ...................................

فصل 2 : اتم ها و ترکیب های شیمیایی

4. الف )با توجه به فرمول شیمیایی  CaCO₃چند نوع عنصر در این ترکیب به کار رفته است ؟(نام عنصر ها را بنویسید). ب ) در مجموع این ترکیب چند اتم دارد؟

5. یک ویژگی اسید ها را بنویسید و یک اسید مثال بزنید. 

6 . تغییر رنگ شناساگر های زیر را بنویسید .  

الف ) هنگامی که فنول فتالین را به شامپو بیفزاییم : ..................................

ب ) هنگامی که کاغذ لیتموس را داخل محلول جوش شیرین قرار می دهیم :....................................

7. نمک طعام یک ترکیب یونی است یا مولکولی؟ فرمول شیمیایی آن را بنویسید.      

فصل 3 : سرگذشت زمین

 8 . هر یک از موارد زیر بیانگر نظریه کدام دانشمند در مورد تغییر گونه های جانداران است؟     

الف ) شانس زنده ماندن جانورانی که بهتر می توانند خود را با محیط هم رنگ کنند ، بیشتر است . (...............................)

ب ) چندی پیش در اصفهان کودکی با یک چشم در وسط پیشانی به دنیا آمد.پزشکان دلیل آن را استفاده از داروهای غیر مجاز و اشعه Xمی دانند . (.................................)

 ج) علی هر روز به باشگاه بدن سازی می رود. از این رو بدنی ورزیده و پرقدرت دارد . (....................................)

9. نوع سازگاری را در هریک از جانداران زیر مشخص کنید.(برای هر جاندار 1 مورد)           

الف ) مار :

ب ) بوته کدو :

10. مناسب ترین مکان ها برای تشکیل فسیل کجاست؟چرا؟  

فصل 4 : زمین ساخت ورقه ای

11. با توجه به تصویر نوع حرکت ورقه ها را مشخص کنید و سپس مکان های علامتگذاری شده را نام گذاری کنید.    

الف : ..................................

ب : ................................... 

12. اختلاف ................................ موجب به وجود آمدن جریان همرفتی در نرم کره می شود .           

13. صحیح یا غلط بودن عبارت زیر را تعیین کنید و در صورت غلط بودن عبارت صحیح آن را بنویسید . 

هرچه تعداد زلزله های کوچک در یک منطقه در یک منطقه کمتر باشد بهتر است .

14. دو مورد از دلایل وگنر برای اثبات نظریه اش را بنویسید  . 

فصل 5 : فراتر از زمین  

15. معروفترین دنباله دار ................................. و معروفترین  صورت فلکی ................................ نام دارد .   

16. لکه های خورشیدی را تعریف کنید .   

17. به سوالات زیر پاسخ کوتاه دهید؟                                         

ج)منشا گرمای خورشید چیست ؟

د)سیارات خارجی از چه موادی ساخته شده اند ؟

18. با توجه به دمای سطحی ستارگان مقابل بیان کنید کدام ستاره رنگ آبی و کدام ستاره زرد دیده می شود؟          

ستاره A(                      )        

ستاره B(                      )

19. چه عواملی بر میزان نور ستاره ها موثر اند؟   

الف ) بزرگی و ترکیب آن ها                                             ب ) بزرگی و فاصله آن ها از زمین

  ج ) دما و فاصله آن ها از زمین                                         د ) دما و ترکیب آن ها

 فصل 6 : کار ، انرژی و توان 

20. در موارد زیر مشخص کنید که آیا کار صورت گرفته است یا خیر . با ذکر دلیل.  

الف ) قاب عکسی که روی دیوار آویخته شده است .

ب ) شخصی از نردبان بالا می رود .

21 . درباره اهرم ها: هر یک از اهرم های ستون Aرا به مثالش در ستون B  وصل کنید.   

حالت دوم اهرم نوع اول           الاکلنگ

اهرم نوع دوم                        فرغون                                                                                                                                                اهرم نوع سوم                        دیلم (برای بلندکردن اجسام)

حالت اول اهرم نوع اول             پنس (برای برداشتن یخ و ....)

22. در تصاویر زیر بازوی محرک و بازوی مقاوم را مشخص کنید .     

23. مزیت مکانیکی سطح شیبدار مقابل را محاسبه کنید .     

24. جرثقیلی وزنه 2000 نیوتونی را در مدت 50 ثانیه تا ارتفاع 2 متر بالا می برد . توان این جرثقیل چند وات است ؟          

تئوری آزمایش

یک نوار چسب پلاستیکی معمولی می‌تواند بار منفی (الکترون) بگیرد یا از دست بدهد ( با چسباندن آن به یک سطح و کندن آن ). با آویزان کردن تکه‌های نوار چسب از نی می‌توان یک الکتروسکوپ ساخت. الکتروسکوپ وسیله ایست برای مشخص کردن نوع بار الکتریکی. یک شانه پلاستیکی به شما نشان خواهد داد که تکه‌های چسب دارای بار مثبت هستند یا منفی. تولید بار بر اثر مالش را می‌توان چنین توجیه کرد که تعدادی از الکترونها بر اثر مالش از یک ماده به ماده دیگر انتقال می‌یابند. توجه کنید که الکترونها جابجا می‌شوند و هسته در جای خود باقی می‌ماند. در عایق تمامی الکترونها محکم به اتمهای خود مقیدند، دررسانا بعضی االکترونها می‌توانند آزادانه از یک اتم به اتم دیگر بروند. عایق را میتوان با مالش باردار کرد، زیرا بار تولید شده نمی‌تواند از محلی که تولید شده است دور شود، یعنی بار الکتریکی ساکن است. 

وسایل مورد نیاز

4 نی پلاستیکی (با سر قابل انعطاف) ، 2 قوطی فیلم ، مقداری خمیر برای محکم کردن نی‌ها درون قوطی ، چسب نواری پلاستیکی ، شانه پلاستیکی. 

• توجه: بوسیله خمیر نی‌ها را محکم کرده و سر نی‌ها را افقی قرار می‌دهیم .

شرح آزمایش

2 تکه 10 سانتیمتری از چسب نواری جدا می‌کنیم، هر تکه چسب را روی یک سطح صاف می‌چسبانیم (انتهای هر تکه را به عنوان دست گیره آزاد می گذاریم). تکه‌ها را به سرعت از سطح جدا کرده و هر یک را به بازویی از دو نی (که در 2 قوطی جدا هستند) می‌چسبانیم، قوطیها را طوری جابجا می‌کنیم که تکه‌های چسب روبروی هم و به فاصله 15 سانتیمتر از یک دیگر قرار گیرند. قوطیها را به هم نزدیک می‌کنیم و مشاهده می‌کنیم که تکه‌های چسب یکدیگر را دفع می‌کنند. 2 تکه دیگر از چسب جدا می‌کنیم و یکی را به دیگری می‌چسبانیم (سمت چسبنده ی یکی را به پشت دیگری می‌چسبانیم، انتهای هر تکه را به عنوان دستگیره آزاد می‌گذاریم).

تکه‌ها را به سرعت از هم جدا می‌کنیم و به بازوهای باقیمانده نی‌ها می‌چسبانیم، بعد از نزدیک کردن قوطیها به یکدیگر مشاهده می‌کنیم که این بار نوارها یکدیگر را جذب می‌کنند. شانه را به موهای سر یا یک پارچه پشمی می‌کشیم. با نزدیک کردن شانه به تکه‌های چسب مشاهده می‌کنیم که شانه تکه‌ای را که پشت آن در وسط قرار داشت را دفع کرده و نوار دیگر را جذب می‌کند و اگر شانه را به چسبهای جدا شده از سطح نزدیک کنیم ، هر دو را جذب یا دفع می‌کند (بسته به جنس سطح). 

نتایج آزمایش

وقتی تکه‌های چسب را از سطح جدا می‌کنیم، کشمکشی بین بارهای الکتریکی هر تکه چسب و سطح در می‌گیرد. چسب بار منفی را از سطح جدا می‌کند یا بخشی از بارهای خود را روی سطح بر جای می‌گذارد (بسته به جنس سطح). در هر دو حالت بار 2 تکه همنام خواهد بود. از آنجایی که بارهای همنام یکدیگر را دفع می‌کنند تکه‌های چسب از هم دور می‌شوند. در حالتی که دو تکه به هم چسبیده شده بودند ، در هنگام جدا کردن یکی از تکه‌ها بار منفی را از دیگری می‌رباید و دارای بار منفی اضافی می‌شود و تکه دیگر بار مثبت خواهد داشت.

از آنجا که بارهای ناهمنام یکدیگر را جذب می‌کنند 2 تکه به یکدیگر نزدیک می‌شوند. با کشیدن شانه به موی سر ، شانه دارای بار منفی می‌شود، در نتیجه تکه دفع شده از شانه دارای بار منفی است و تکه جذب شده بی بار یا دارای بار مثبت است. شاید متوجه شده باشید که دست شما هر 2 بار را جذب می‌کند، در حالت عادی بدن انسان بی بار است مگر آنکه بار دارش کنیم، مثلا با راه رفتن روی فرش. جسم بی بار اجسام بار دار را جذب می‌کند، وقتی دست خود را نزدیک تکه چسب با بار مثبت می‌گیرید تکه چسب الکترونهای بدن شما را جذب می‌کند و بدست شما نزدیک می‌شود. 

کاربرد

الکتریسیته ساکن در نیروگاههای زغال سوز برای جلوگیری از ورود گرد و خاک و خاکستر به داخل جو ، در رنگ افشانه‌ها و در دستگاههای ماشینهای زیراکس ادارات بکار می‌رود. 

در این جزوه فرمول های بخش به طور کامل بیان شده است

 برای دانلود اینجا کلیک نمایید

نمونه سوال علوم سوم فصل11

1-     کدام یک از عبارت های زیر صحیح و کدام نادرست است؟

-        استخوان اندامی زنده است.

-        هرچه سن انسان بیشتر شود تولید رشته های پروتئینی افزایش می یابد.

-        در سیناپس نورون ها به یکدیگر یا به اندام های بدن متصل می شوند

2-     کار نورون چیست؟

الف) دریافت پیام ها ی حسی                    ب) کنترل رفتار

ج) انتقال پیام عصبی                              د) کنترل اعمال غیر ارادی

3-     مرکز اعمال انعکاسی کجاست؟

الف) مغز         ب) نخاع               ج) مغز و نخاع        د) جسم سلولی

4-     کدام غده ترشح هورمون کم کننده ی مقدار قند خون را بر عهده دارد؟

الف) تیروئید      ب) هیپوفیز       ج) فوق کلیه         د) لوزالمعده

5-     ماهیچه های . . . . . . ارادی و قرمز رنگ هستند.

6-     بزرگترین زرد پی بدن . . . . .  نام دارد.

7-     از بین اعمالی مثل عطسه کردن و صحبت کردن  کدامیک را به عنوان عمل انعکاسی می شناسید و چه دلیلی برای پاسخ خود دارید؟

8-     چراانتقال پیام های عصبی در طول نورون به صورت یک طرفه انجام می شود؟

9-     چرا بدن ما نیاز به هماهنگی دارد؟

10- هورمون عواطف چه نقشی در بدن دارد و روی کدام اعضا اثر می گذارد؟

بار الکتریکی

بار الکتریکی یک خاصیت فیزیکی ماده است که باعث می‌شود، هنگامی که ماده در مجاورت مادهٔ باردار دیگری قرار می‌گیرد به آن نیرو وارد شود. بار الکتریکی دو نوع است بار مثبت و بار منفی. بین دو ماده یا جسم با بارهای هم‌نام نیروی رانش ایجاد می‌شود و برعکس اگر ناهم‌نام باشند بین آن‌ها ربایش ایجاد می‌شود. در سامانهٔ استاندارد بین‌المللی یکاها واحد بار الکتریکی کولن (C) است. البته در مهندسی برق از یکای آمپرمتر (Ah) نیز استفاده می‌کنند. در مطالعهٔ اندرکنش میان اجسام باردار، دانشالکترومغناطیس کلاسیک کافی است و از اثرهای کوانتومی صرف نظر می‌شود.

بار الکتریکی یک خاصیت پایسته در ماده است به این معنی که بار الکتریکی تولید نمی‌شود یا از بین نمی‌رود؛ بار الکتریکی از ذرات زیراتمی ماده که تعیین‌کنندهٔ خواص الکترومغناطیس ماده‌اند ناشی می‌شود. یک مادهٔ باردار الکتریکی، تولیدکنندهٔ میدان‌های الکترومغناطیسی است و خود از آنها تاثیر می‌گیرد. اندرکنش میان یک بار متحرک و یک میدان الکترومغناطیسی عامل ایجاد نیروهای الکترومغناطیسی است. این نیرو خود یکی از چهار نیروی بنیادی است. ^[۱]

آزمایش‌ها^[۲] در قرن بیستم، توضیحی کوانتومی از بار الکتریکی ارائه کرده‌اند (این عمل را کوانتومی کردن می نامند)، به عبارت دیگر دانشمندان دریافته‌اند که بار الکتریکی خود از واحد کوچک‌تری با نام بار بنیادیتشکیل شده‌است. بار یک الکترون تقریباً برابر با  می‌باشد. (البته ذراتی با نام کوارک وجود دارند که باری به اندازه چند e⅓ دارند.) پروتون باری به اندازهٔ e و الکترون باری برابر با e- دارد. علم مطالعه ذرات باردار و توضیح ارتباط آنها با فوتونها، الکترودینامیک کوانتومی نام دارد.

 

 

مقدمه

میدان الکتریکی ایجاد شده توسط بار مثبت

 

میدان الکتریکی ایجاد شده توسط بار منفی

بار یک ویژگی بنیادی در انواع ماده است که به صورت ربایش یا رانش الکتروستاتیکی در حضور ماده‌ای دیگر نمود پیدا می‌کند. بار الکتریکی ویژگیی است که سرچشمهٔ آن به بسیاری از ذرات زیراتمی ماده برمی‌گردد. بارِ ذراتی که به صورت آزاد یافت می‌شوند به اندازهٔ ضریب صحیحی از بار بنیادی (بار یک الکترون) است، در این حالت می‌گوییم بار الکتریکی یک کمیت گسسته است. مایکل فاراده در آزمایش‌های برق‌کافت خود دریافت که بار الکتریکی کمیتی گسسته است. رابرت میلیکان نیز در آزمایش‌های خود به این حقیقت می‌رسد و مقدار بار یک الکترون را نیز اندازه می‌گیرد.

بنابراین به صورت کمیت‌های گسسته می‌گوییم که بار یک الکترون ۱- و بار یک پروتون ۱+ است. ذرات بارداری که بار آن‌ها هم‌نام باشد یکدیگر را می‌رانند و ذراتی که بارهای ناهم‌نام دارند یک دیگر را می‌ربایند.قانون کولمب مقدار عددی نیروی الکتروستاتیک بین دو ذرهٔ باردار را بدست می‌آورد و بیان می‌دارد که مقدار این نیرو با اندازهٔ بار ذرات رابطهٔ مستقیم و با مربع فاصلهٔ بین دو ذره رابطهٔ وارون دارد.

مقدار بار یک پادذره دقیقاً برابر با بار ذرهٔ متناظر با آن است ولی به صورت ناهم‌نام. کوارک‌ها هم باری برابر با¹⁄₃- یا ²⁄₃+ بار بنیادی دارند که البته هیچ کوارکی تاکنون به صورت آزاد یافت نشده است (دلیل نظری این مطلب در بحث آزادی مجانبی یافت می‌شود).

بار الکتریکی یک جسم برابر با مجموع بارهای الکتریکی ذرات سازندهٔ آن است. این بار به طور معمول کوچک است چون ماده از اتم ساخته شده و اتم‌ها به تعداد مساوی از پروتون و الکترون در هستهٔ خود دارند، در نتیجه از نظر الکتریکی خنثی اند. یک یون، اتمی (یا دسته‌ای از اتم‌ها) است که یک یا چند الکترون ازدست داده‌است یا به‌دست آورده‌است. اتمی که الکترون از دست دهد بار خالص آن مثبت می‌شود که آن را کاتیونمی‌نامیم و اتمی که الکترون بدست آورد بار خالص آن منفی می‌شود و آن را آنیون می‌نامیم.

در هنگام تشکیل یک جسم (ماکروسکوپیک) اتم‌ها و یون‌های تشکیل دهندهٔ آن به گونه‌ای با هم ترکیب می‌شوند که جسم از نظر الکتریکی خنثی باشد و یا اینکه همیشه تمایل به ازدست دادن یا گرفتن الکترون و درنتیجه خنثی بودن دارند اما به‌ندرت جسمی پیدا می‌شود که به طور خالص بی‌بار (خنثی) باشد.

گاهی یون‌ها در سراسر مادهٔ تشکیل دهندهٔ جسم پخش شده‌است و به آن جسم بار مثبت یا منفی داده است. هم‌چنین اجسام رسانای جریان الکتریسیته گاهی سخت‌تر یا راحت‌تر (بسته به نوع ماده) الکترون بدست می‌آورند یا از دست می‌دهند و بار خالص مثبت یا منفی پیدا می‌کنند. به این پدیده که جسمی دارای بار غیر صفر ساکن باشد الکتریسیتهٔ ساکن می‌گوییم. به راحتی با بر روی هم مالیدن دو مادهٔ ناهمسان، مانند کهربا روی یک پارچه خزدار یا شیشه روی ابریشم می‌توانیم الکتریسیتهٔ ساکن تولید کنیم. با این روش اجسام نارسانا می‌توانند مقدار قابل توجهی بار الکتریکی بدست آورند یا ازدست دهند. واضح است که وقتی یکی از این اجسام بار الکتریکی بدست می‌آورد دیگری دقیقاً به همان اندازه بار الکتریکی از دست می‌دهد و این به دلیل قانون پایستگی بار الکتریکی است که همواره برقرار است.

گاهی مجموع بارهای الکتریکی یک جسم صفر است اما بار آن به صورت غیریکنواخت پخش شده است (مثلاً به دلیل حضور یک میدان الکترومغناطیسی یا دوقطبی‌های موجود در ماده) در این حالت می‌گوییم جسم قطبی شده‌است. بار الکتریکی بدست آمده از قطبی‌شدن ماده رابار مرزی، بار تولید شده بر روی یک جسم که ناشی از بار گرفته‌شده یا داده‌شده به جسمی دیگر است را بار آزاد و حرکت الکترون‌ها را در یک جهت خاص در فلزات رسانا، جریان الکتریکی می‌نامیم.

یکاها

در سامانهٔ بین‌المللی یکاها واحد بار الکتریکی کولمب معادل ۱۰^۱۸×۶/۲۴۲ برابر بار یک پروتون می‌باشد. بنابراین بار یک الکترون  کولمب است. کولمب تعریف می‌شود به: مقدار باری که از مقطع عرضی یک رسانای الکتریکی با شدت جریان یک آمپر در یک ثانیه عبور می‌کند. برای نشان دادن بار یا الکتریسیته از علامت Q استفاده می‌کنند. مقدار بار الکتریکی به طور مستقیم توسط یک برق نمایا به طور غیر مستقیم توسط گالوانومتر اندازه گیری می‌شود.

بعد از فهم مکانیک کوانتوم و توضیح مفهوم کلاسیک بار الکتریکی با ادبیات کوانتومی^[۳]، جورج استونی در سال ۱۸۹۱ واحد الکترون را برای بار الکتریکی پیشنهاد کرد، این پیشنهاد قبل از کشفیات جوزف جان تامسون در سال ۱۸۹۷ بود. امروزه واحد بار به شکل بار اولیه یا واحد بنیادین بار یاeنشان داده می‌شود. اندازه‌گیری بار باید به شکل ضریبی از بار بنیادی باشد حتی اگر مقدار بار برای یک جسم در ابعاد بزرگ باشد، همچنین مقدار بار یک عدد حقیقی است.

پیشینه

دستگاه تعادل پیچشی کولمب

تالس، فیلسوف یونانی سده ششم پیش از میلاد گفته است که با مالیدن پارچه خزدار روی مواد مختلف مانند کهربا می‌توان بار یا الکتریسیته تولید کرد، همچنین یونانی‌ها گفته بودند که دکمه های باردار کهربایی می‌توانند اجسام سبک مانند مو را به سمت خود بربایند و یا اگر کهربا را برای مدت طولانی مالش دهند ممکن است جرقه تولید شود.^[۴] در سال ۱۶۰۰ دانشمند انگلیسی، ویلیام گیلبرت بازگشتی به بحث الکتریسیته^[۵] داشت و واژه لاتین الکتریکوس گرفته شده از واژه یونانیηλεκτρον به معنی کهربا را ایجاد کرد که البته خیلی زود این واژه به شکل انگلیسی electric وelectricity تغییر پیدا کرد. در سال ۱۶۶۰ اتوفون گوریک تلاش‌های گیلبرت را دنبال کرد و احتمالاً او کسی است که دستگاه تولیدکننده الکتریسیته ساکن^[۶] را اختراع کرده است. از دیگر اروپاییان پیشرو در این زمینه می‌توان از رابرت بویل نام برد. بویل کسی است که در سال ۱۶۶۷ اظهار داشت که ربایش و رانش الکتریکی در فضای خالی نیز امکان‌پذیر است. استفان گری در سال ۱۷۲۹ مواد را به گروه‌های رسانا و نارسانا دسته‌بندی کرد. چارلز فرانسوا دو فی در سال ۱۷۳۳ گفت که: الکتریسیته از دو راه مختلف می‌آید که می‌توانند یکدیگر را خنثی کنند او این اظهارات را با عنوان تئوری "دو سیال" مطرح کرد که: وقتی شیشه روی ابریشم مالیده می‌شود شیشه باردار می‌شود یابار شیشه‌ای و وقتی کهربا روی خز مالیده می‌شود کهربا باردار می‌شود یا بار صمغی. در سال ۱۸۳۹مایکل فاراده نشان داد که تقسیم‌بندی ظاهری بین الکتریسیته ساکن، الکتریسیته جاری وبیوالکتریسیته درست نیست و همه این‌ها ناشی از رفتار الکتریکی قطب‌های مختلف دوقطبی‌ها است که به طور دلخواه یک را مثبت و دیگری را منفی نامیده‌ایم. بار مثبت، همان بار باقی‌مانده روی میله شیشه‌ای پس از مالش با ابریشم است.

بنجامین فرانکلین در قرن ۱۸ بیشترین تجربه را در این زمینه دارد. وی به حمایت از تئوری تک سیال الکتریکی بحث کرد. او تصور می‌کرد که بارالکتریکی یک سیال نامرئی است که در تمام مواد وجود دارد. مثلاً او معتقد بود که شیشه است که در ظرف لیدن بار الکتریکی را انباشته می‌کند. او اثبات کرد که مالیدن دو سطح نارسانا روی هم باعث می‌شود که این سیال تغییر مکان دهد و همین‌طور جاری شدن این سیال جریان الکتریکی را ایجاد می‌کند. وی این را نیز اثبات کرد که اگر ماده مقدار کمی از این سیال را داشته باشد می‌گوییم بار منفی دارد و اگر مقدار اضافی از آن را داشته باشد می‌گوییم بار مثبت دارد. به طور دلخواه (یا به دلیلی که ثبت نشده است) وی انتخاب کرد که باری که روی شیشه انباشته شده، بار شیشه‌ای بار مثبت است و بار صمغی منفی است. همچنین او بود که واژه‌های بار و باتری را وارد فرهنگ الکتریسیته کرد.
ویلیام واتسون نیز هم‌زمان با فرانکلین به همین نتایج رسید.

الکتریسیتهٔ ساکن و الکتریسیتهٔ جاری

الکتریسیتهٔ ساکن و جاری دو پدیدهٔ جداگانه و در اثر بار الکتریکی اند، که می‌توانند همزمان در یک جسم رخ دهند. الکتریسیتهٔ ساکن منبعی برای بار الکتریکی جسم است و اگر دو جسم که در تعادل الکتریکی نیستند را به هم بچسبانیم تخلیهٔ الکتریکی بین آن‌ها اتفاق می‌افتد. تخلیهٔ الکتریکی در بار الکتریکی هر دو جسم تغییر ایجاد می‌کند. در مقابل الکتریسیتهٔ جاری، جریان یافتن بارهای الکتریکی در یک جسم است که موجب ازدست‌دادن یا گرفتن هیچ‌گونه باری در آن جسم نمی‌شود. البته در تخلیه الکتریکی هم بارها از یکی به سمت دیگری جاری می‌شود اما این جریان خیلی کوتاه است که بخواهیم آن را جریان الکتریکی بخوانیم.

باردار کردن از راه تماس

یک آزمایش ساده

یک میلهٔ شیشه‌ای و صمغ را در نظر بگیرید، هیچ کدام از آن‌ها خواص الکتریکی از خود نشان نمی‌دهند؛ آن‌ها را باهم مالش دهید و همچنان در تماس با هم نگه دارید، همچنان هیچ اثر الکتریکی از خود نشان نمی‌دهند؛ حال آن‌ها را از هم جدا کنید حالا یکدیگر را جذب می‌کنند. اگر میلهٔ شیشه‌ای دیگری را با صمغ دیگری مالش دهید و آن دو را جدا از هم قرار دهید و دو میله شیشه‌ای را در کنار هم و دو تکه صمغ را هم کنار هم از نقطه‌ای آویزان کنید می‌بینید که:

1. دو میلهٔ شیشه‌ای یکدیگر را می‌رانند.
2. هر دو میلهٔ شیشه‌ای صمغ را می‌ربایند.
3. دو تکه صمغ یکدیگر را می‌رانند.

این پدیده‌های ربایش و رانش در هر دو مادهٔ دیگری که مانند شیشه و صمغ باردار شده باشد دقیقاً به همین شکل تکرار می‌شود. جسمی که شیشه را براند می‌گوییم به شکل شیشه‌ای^[۷] باردار شده و اگر جسمی شیشه را جذب کند و صمغ را براند می‌گوییم به شکل صمغی^[۸] باردار شده‌است.

امروزه در کاربرد علمی می‌گوییم جسمی که مانند شیشه باردار باشد بار مثبت و اگر مانند صمغ باردار باشد بار منفی دارد این علامت‌گذاری‌ها مانند قراردادهای ریاضی در علامت‌گذاری‌اند. هیچ نیرویی (ربایش یا رانش) بین یک جسم بدون بار و یک جسم باردار وجود ندارد.

در نگاه میکروسکوپی، راه‌های زیادی برای بوجود آمدن جریان الکتریکی وجود دارد مانند حرکت الکترون‌ها، حرکت حفره‌های الکترونی که مانند جابجایی بار مثبت می‌ماند و یا حرکت ذره‌های مثبت یا منفی یونی (یون‌ها یا هر ذره باردار دیگری در جهت خلاف یکدیگر در برق‌کافت یا پلاسماحرکت می‌کنند). حرکت هرکدام از این ذرات باردار در ماده ایجاد جریان الکتریکی می‌کند و معمولاً هم گفته نمی‌شود که ذره در حال جریان بار مثبت حمل می‌کند یا منفی.

خواص

علاوه بر تمام خواص الکترومغناطیسی که از بار الکتریکی گفته شد، بار یک متغیر نسبیتی است به این معنی که هر ذره‌ای که بار Q دارد، مهم نیست که با چه سرعتی حرکت می‌کند، فرض می شود همواره بار Q را حفظ می‌کند. این خاصیت بار بوسیله آزمایش هم نشان داده شده‌است مثلاً: بار یک هسته هلیوم (دو پروتون و دو نوترون در مجاورت یکدیگر در هسته اتم با سرعت بسیار زیاد در حال گردش‌اند) برابر است با بار دو هستهدوتریوم (یک پروتون و یک نوترون در مجاورت یکدیگرند که با سرعتی بسیار کمتر از آنچه در هسته هلیوم داشتند حرکت می‌کنند).

پایستگی بار الکتریکی

تمام بار الکتریکی یک سامانه بی‌دررو جدا از اینکه چه اتفاقی در آن بیفتد همواره ثابت باقی می‌ماند. این قانون برای تمام فرایندهای شناخته‌شده در فیزیک تعمیم داده می‌شود هم چنین برای نامتغیرهای گوج^[۹] در تابع موج برای حالت محلی آن. پایستگی بار، معادله پیوستگی^[۱۰] جریان الکتریکی را نتیجه می‌دهد. به شکل عمومی‌تر، بار کل برابر است با انتگرال حجمی V چگالی بار ρ که خود معادل است با انتکرال سطحی چگالی جریان J در سطح بسته S = ∂V که این مقدار جریان خالص I را نتیجه می‌شود:

بنابراین پایستگی بار الکتریکی، که با معادله پیوستگی جریان نشان داده شد نتیجه زیر را می‌دهد:

مقدار بار جابجاشده بین زمان‌های t_i و t_f از انتگرال زیر بدست می‌آید:

که Iجریان کل خروجی از سطح بسته است و Q بار الکتریکی در حجم تعیین شده توسط آن سطح می‌باشد.

کاربرد نیروهای الکتریکی بین اجسام باردار

نیروهای الکتریکی موجود بین اجسام باردار در صنعت کاربردهای زیادی دارند، که از آن جمله می‌توان به رنگ افشانی الکتروستاتیکی، گردنشانی، دود گیری، مرکب پاشی چاپگرها و فتوکپی اشاره کرد. به عنوان مثال در یک دستگاه فتوکپی دانه‌های حامل ماشین با ذرات گرد سیاه رنگی که تونر نام دارد، پوشیده می‌شوند. این ذرات بوسیله نیروهای الکتروستاتیکی به دانه حامل می‌چسبند.

ذرات با بار منفی تونر، سرانجام از دانه‌های حاملشان جدا می‌شوند. جذب این ذرات توسط تصویر با بار مثبت متن مورد نسخه برداری، که بر روی یک غلتک چرخان قرار دارد، صورت می‌گیرد. آنگاه ورقه کاغذ باردار ذرات تونر را روی غلتک جذب می‌کند و بعد از پخته شدن و نشستن ذرات بر روی کاغذ، کپی مورد نظر به‌دست می‌آید

اصل پاسكال:

فشار وارد بر مایع محصور بدون كاهش به تمام قسمت های مایع و دیواره های ظرف منتقل می شود.

از كاربردهای مهم اصل پاسكال، بالابر هیدرولیکی، ترمزهای روغنی، منگنه آبی و ... است.

در شكل مقابل با وارد كردن نیروی F به قسمتی از مایع در ظرف محصور، نیروی F به شاخه های

اطراف ظرف منتقل شده و مایع در آن ها بالا می برد.

توجه: مایعات به آسانی متراكم نمی شوند یعنی حجم آن ها را نمی توان كم كرد به همین دلیل فشار را منتقل می كنند.

بالا بر هیدرولیكی:

این دستگاه براساس اصل پاسكال ساخته شده است كه از دو طرف استوانه ای با دهانه های بزرگ و كوچك ساخته شده و با لوله ی باریكی به یكدیگر مربوط می شوند. داخل هر استوانه یك پیستون متحرك قراردارد و فضای داخل ظرف از مایعی پر شده است. هرگاه بر پیستون كوچك نیروی كوچك (F₁) وارد     می شود باعث به وجود آمدن نیروی بزرگ (F₂) بر سطح بزرگتر می شود.

فشار حاصل از این دو نیرو با یكدیگر برابر هستند.

بر طبق این رابطه  اگر A₂ خیلی بزرگتر از A₁ باشد، F₂ نیز باید بسیار بزرگتر از  F₁باشد،

در نتیجه می توان اجسام سنگین را با نیروی كمی بالا برد.

علاقمندان می توانند از طریق لینکهای زیر دفترچه و کلید مورد نظر را دانلود نمایند.

دفترچه آزمون علمی پایه سوم راهنمایی بهمن 92

کلید آزمون علمی پایه سوم راهنمایی بهمن 92

نمونه سوال علوم تجربی سوم راهنمایی بخش سوم

1- یکای اندازه گیری کار .............و یکای اندازه گیری انرژی ............... است .

2- توان به معنی ............. انجام کار است .

3- واحد اندازه گیری توان ............. است .

4- قرقره ی ثابت برای ................. به کار می رود .

5- به وسایلی که انجام کارها را آسانتر می کنند ........................ می گویند

6- واحد اصلی فشار در فیزیک ............. می باشد که نام دیگر آن ............ است .

7- نیرویی که به طور عمود بر واحد سطح وارد می شود ..................نام دارد .

8- در اثر مالش پارچه ی پشمی بر بادکنک ، پارچه ی پشمی دارای بار ........... و بادکنک نیز دارای بار .......... خواهد شد .

9- بارهای الکتریکی ............ همدیگر را جذب  و بارهای الکتریکی .............. یکدیگر را دفع می کنند .

10- در یک اتم خنثی تعداد ................. با ................ همیشه برابر است .

11- باردار شدن اتم ها فقط از طریق انتقال .............. (الکترون/پروتون/نوترون) انجام می شود .

12- به موادی که جریان برق را از خود عبور می دهند ................ و به موادی که جریان برق را از خود عبور نمی دهند ................. گفته می شود .

13- الکترولیت باتری اتومبیل محلول ................. است .

14- یکای اختلاف پتانسیل الکتریکی .............. و یکای شدت جریان الکتریکی ............... است .

15- ............... عامل ایجاد جریان الکتریکی در مدار است .

16- یکای مقاومت الکتریکی ................. است و دستگاهی که مقاومت الکتریکی را اندازه گیری می کند ............. نام دارد .

17- انرژی جنبشی الکترون ها درهنگام عبور از سیم رسانا به انرژی ......... تبدیل می شود

18- اگر آهن ربایی را به دور از وسایل آهنی ، آزادانه بیاویزیم قطب .............. به سمت شمال زمین وقطب .................به سمت جنوب زمین می ایستد .

19- درآهن ربا قطب های ناهمنام یکدیگر را .................. می کنند .

20- نسبت نیروی مقاوم به نیروی محرك در ماشین ................... نام دارد .

21- در یك اهرم اگر طول بازوی مقاوم بزگتراز طول بازوی محركباشد ، مزیت مكانیكی آن ......... است . ( بزرگتر از یك – كوچكترازیك )

22- چرخ و محوری كه مقدار نیرو را افزایش می دهد مزیت مكانیكی آن .............. ازیك می باشد . ( بزرگتر – كوچكتر )

23- هر چه طول یك سطح شیبدار  نسبت به ارتفاع آن بیشتر باشد مزیت مكانیكی آن ........ است. ( بیشتر – كمتر)

24- ماشینی كه مزیت مكانیكی آن كمتر از یك است به طریق .............. به ما كمك می كند .

25- قرقره ................. ( ثابت – متحرك ) مقدار نیرو را افزایش می دهد .

26- اگر تعدادی الكترون به یك اتم افزوده شود آن اتم دارای بار الكتریكی .......... می شود

27- به وسیله ی .................. می توان نوع بار الكتریكی یك جسم را تشخیص داد .

28- برای حفاظت ساختمان های بلند از خطر آذرخش از وسیله ای به نام ............... استفاده می كنند .

نمونه سوالات علوم تجربی پایه ی سوم  راهنمایی نوبت اول 

الف) کلمه ی مناسب را از بین کلمات داخل پرانتز انتخاب کنید .

1- ایزوتوپ های یک عنصر خواص......... یکسانی ندارند. ( شیمیایی - فیزیکی)                                            

2- به نیروی جاذبه ای که اتم های یک مولکول را محکم درکنارهم نگه می دارد.................  .می گویند. ( یونی - کووالانسی )

3- با مطالعه ی فسیل ها مشخص شده که هر چه به زمان حال نزدیکتر می شود ساختمان بدن جانداران  ................ می شود.

(ساده تر- پیچیده تر)

4- درمحل برخورد دو ورقه ی اقیانوسی.............................. ایجادمی شود. (رشته کوه میان اقیانوسی –  جزایرقوسی)

5- اخترشناسان دمای سطحی هر ستاره را از روی......................... .تعیین می کنند. ( رنگ ستاره- تجزیه ی نور ستاره )

6- چرخ و محوری که مقدار نیرو را افزایش می دهد مزیت مکانیکی آن................ از یک می باشد. 

( کمتر- بیشتر )

ب)  پاسخ درست را با علامت × مشخص کنید.  

7- کدام یک از موارد زیر از خواص اسیدها نمی باشد؟

   الف- جریان برق را ازخود عبور می دهند     ب-مزه ی ترش دارند    

   ج- با بازها واکنش می دهند.                   د-غیرالکترولیت می باشند

8- کمربند سیارکی درفاصله ی کدام سیارات منظومه ی شمسی می باشد؟

الف- زهره و زمین            ب- زمین ومریخ              ج- مریخ ومشتری            د- زحل ومشتری

9- با استفاده از قرقره ی متحرک برای بلند کردن وزنه ی  800 نیوتنی به نیروی محرک......نیاز داریم     ( بدون اصطکاک)                

الف- 800 نیوتنی            ب-1600نیوتنی              ج- 400نیوتنی                د-  200 نیوتن

10- مقدار فشار آب دریک ظرف به کدام  یک ازعوامل زیر بستگی  دارد؟

الف- شکل ظرف              ب-ارتفاع مایع            ج-مساحت قاعده                د-جرم آب  

ج) پاسخ دهید:

11- در مطالعه ی تاریخچه ی زمین سنگ های رسوبی بهتر از بقیه ی سنگ ها هستند دلیل چیست؟

12- کدام سیارات منظومه ی شمسی قمرندارند؟                                                                                                  

13- چرا بعضی از ستاره ها را پر نورتر از بقیه می بینیم ؟ دو دلیل بنویسید.                                                              

 14- درمحل ورقه های دورشونده مرتبا\"سنگ کره ی جدیدتشکیل می شود.دراین صورت آیا وسعت زمین هم اکنون درحال افزایش است؟

5  - هریک از عبارت های زیر مربوط به کدام ذره  ( الکترون ، نوترون ، پروتون )  می باشد؟                                      

الف- جرم نسبی این ذره برابرجرم نسبی پروتون است.(.............)        ب- بارالکتریکی نسبی آن1+  می باشد. (.............)

ج- جای این ذره دراطراف هسته می باشد. (................)

16- هرجمله مربوط به نظرکدام دانشمنداست .( لامارک، داروین، ویسمن، دووریس)                                              

الف- به دلیل وجود تفاوت بین افراد یک نوع جاندار سازگاری آن ها بامحیط یکسان نیست  (...................)                                  

ب- صفاتی را که جانداران درطول زندگی خود کسب می کنند به نسل بعد انتقال می دهند.(..................)

ج- جهش عامل ایجاد تغییر در جانداران است.(.....................)

17- مدل اتمی بور را برای لیتیم باعدداتمی3وعددجرمی7رسم کنید.

18- چرا ازهمه ی گیاهان وجانوران گذشته ی زمین فسیل تشکیل نشده است؟                                                                                                                                                                                                                                   

19- روی میز آزمایشگاه دوظرف مشابه یکی محتوی اسید ودیگری محتوی باز وجود دارد که برچسب آن ها کنده شده است.

شما به وسیله ی کاغذ لیتموس چگونه آن ها را شناسایی می کنید؟ 

20- در اهرم مقابل محل بازوی محرک و مقاوم را مشخص کرده و غیر از انتقال نیرو دو روش کمک دیگر برای آن بنویسید.  

21- ماشینی2000ژول انرژی دریافت می کند و 1500 ژول کار مفید انجام می دهد.

الف-بازده این ماشین راحساب کنید.     ب-چند ژول انرژی تلف شده است؟  

22- یک بالابر جسمی را با نیروی 5000 نیوتن درمدت 5 ثانیه 9 متر بالامی برد .توان این ماشین چند کیلووات است ؟

23- وزن آب داخل یک مخزن 2000نیوتن و مساحت کف آن1000سانتیمترمربع است. فشاروارد شده برکف مخزن را برحسب پاسکال محاسبه کنید. 

رای تعیین فاصله ی ستارگان تا زمین راه های گوناگونی وجود دارد که در این جا اندکی با روشاختلاف منظر آشنا می شویم .

فرض کنید شما در یک سمت رودخانه ای ایستاده اید و در طرف دیگر رودخانه درختی است که شما می خواهید فاصله ی آن را با خودتان به دست آورید ( و البته ابزاری هم در اختیار ندارید که بتوانید مستقیم این کار را بکنید ! ) . |بیندیشید|

A مکان نخستین ( اولیه ) شماست . هنگامی که در نقطه ی A هستید ، با مشخص کردن نقطه ی A راستای A را با C ( مکانی که درخت در آن است ) تعیین کنید .

اکنون از نقطه ی A دور شوید و به نقطه ی دیگری مانند B بروید . در این جا نیز با مشخص کردن نقطه ی B راستای آن را با C و نیز با A به دست آورید .

شما به سادگی و از روی راستای AB و AC و BC ، می توانید اندازه ی زاویه های درونی مثلثABC را به دست آورید .

اکنون رابطه ی کسینوس ها یا سینوس ها در مثلث را نوشته و بر پایه ی آن اندازه ی AC را تعیین می کنیم . (داریم : AB=c , AC=b , BC=a )

رابطه ی کسینوس ها در مثلث   »»»    b² = a² + c² – 2ac(CosB)

رابطه ی سیـنـوس ها در مثلث   »»»    b / SinB = c / SinC

|بازی و یادگیری| شما بدون نیاز به رودخانه و درخت نیز می توانید روش اختلاف منظر را درک کنید ! برای این کار کافی است یک چشم خود را بسته و دست خود را در حالت کشیده به گونه ای قرار دهید که انگشت اشاره تان مماس با جسم کوچکی در فاصله ی بیش از 7 متری به نظر آید . اکنون با بستن یک چشم و باز کردن چشم دیگرتان و تکرار این کار ، می بینید که انگشتتان جابجا می شود ، در صورتی که انگشت شما ( نسبت به جسمی که در فاصله ی دور است ) کاملاً ثابت است !

هرچه فاصله دو دیدگاه ( منظر ) ما نسبت به یکدیگر بیش تر باشد (A و B درشکل از هم دورتر باشند ) اندازه ی به دست آمده برای AC دقیق تر خواهد بود .

از همین روش می توان برای تعیین فاصله ی ستارگان بهره گرفت . به این ترتیب که از دو دیدگاه گوناگون (مانند A و B ) ستاره را رصد کرده و به شیوه ی بالا فاصله ی آن را به دست آوریم . اما همان گونه که گفته شد ، باید A و B تا حد قابل قبولی از هم فاصله داشته باشند و چون قطر زمین (  km12800 ) - که حداکثر اختلاف منظر روی زمین است – در برابر فاصله ی زمین تا ستارگان ( حتی تا نزدیک ترین ستاره ) قابل صرف نظر کردن است ، از مدار زمین به دور خورشید استفاده می شود ، به  این صورت که در یک زمان از سال ( مانند برابران بهاری ) ستاره را رصد کرده و مشخصات رصدی را یادداشت می کنند و در زمان دیگری از سال ( مانند برابران پاییزی ) بار دیگر آن را رصد کرده و از داده های به دست آمده در این دو رصد ( |توجه|برای افزایش دقت معمولاً تعداد رصد ها را افزایش می دهند ) فاصله ی ستاره را به دست می آورند .

 تئوری تکامل اولین بار توسط چارلز داروین زیست شناس در نیمه سده ۱۸۰۰ ایجاد شد موضوعی دیگر است که مردم تمایل دارند تا در مورد ساز و کار آن بدانند.

اگر تا به حال فیلم کلاسیک میراث باد (Inherit the Wind) را دیده باشید احتمالا در مورد دادگاه بدنامی که برای اسکوپز در سال ۱۹۲۵ تشکیل شده بود می دانید. کلارنس دارو وکیل مدافع مشهورمجادلات ناموفقی در مورد معلمی دبیرستانی به نام جان اسکوپز داشت کسی که متهم به انجام تخلف و تخطی از قانون تنسی شده بود قوانینی که بر مبنای آن هر کسی را از درس دادن اینکه انسان از راسته پایین تر حیوانات آمده است منع کرده بود و داستان انجیل در مورد آفرینش تنها توضیح پذیرفته شده بود. در سال های اخیر افرادی ضدتکامل در دادگاه و در قوانین می جنگند تا اینکه کودکان در مورد دانش آفرینش هم علاوه بر اینکه در مورد تئوری تکامل نیز می خوانند بدانند.

انتخاب طبیعی چگونه کار می کند؟و درحقیقت ایده ای که افرادی ضدتکامل با آن مشکل دارند ایده داروین با نام انتخاب طبیعی است. در واقع درک این ایده دشوار نیست. در طبیعت جهش هایی رخ می دهند که تغییری دائمی در ردپای ژنتیکی موجودات زنده نشان می دهند که می تواند باعث شود آنها خصوصیات متفاوتی را نسبت به اجداد خود به طور تصادفی نشان دهند. اما با تکامل، فرآیندی طولانی مدت تر رخ می دهد که حیوانات و گیاهان در طی چندین نسل مختلف تغییر می کنند که همه اتفاقی نیست. به جای آن تغییراتی در موجودات زنده در طی زمان گرایش دارند عادی تر شوند اگر تغییر به موجود زنده کمک کند تا بهتر بقا یابد و تولیدمثل کند.

برای نمونه، تصور کنید بعضی سوسک ها سبز هستند اما سپس جهشی باعث می شود بعضی از آن ها قهوه ای شوند. سوسک های قهوه ای با محیط اطراف بهتر از سوسک های سبز ترکیب می شوند پس بسیاری از آنها توسط پرندگان خورده نمی شوند. برای همین بیشتر دوام می آورند و تولید مثل می کنند. در طی زمان جمعیت سوسک به تدریج به رنگ قهوه ای در می آید. البته این مدلی ساده است. در عمل انتخاب طبیعی بر اساس یک سری میانگین ها عمل می کند نه براساس افراد ویژه ای و فرآیندی مرتب است.

نرم افزار آموزش بخش اول علوم سوم راهنمایی نرم افزاری بسیار خوب ومفید می باشد که توسط سایت تخصصی علوم وب تهیه شده است این نرم افزار شامل توضیح و سوالات آزمایشاتی جالب است که فوق العاد جذاب و دیدنی اند به همی شما پیشنهاد دانلود این نرم افزار رو می دهم

نمونه سوال علوم تجربی سوم راهنمایی بخش سوم

1- یکای اندازه گیری کار .............و یکای اندازه گیری انرژی ............... است .

2- توان به معنی ............. انجام کار است .

3- واحد اندازه گیری توان ............. است .

4- قرقره ی ثابت برای ................. به کار می رود .

5- به وسایلی که انجام کارها را آسانتر می کنند ........................ می گویند

6- واحد اصلی فشار در فیزیک ............. می باشد که نام دیگر آن ............ است .

7- نیرویی که به طور عمود بر واحد سطح وارد می شود ..................نام دارد .

8- در اثر مالش پارچه ی پشمی بر بادکنک ، پارچه ی پشمی دارای بار ........... و بادکنک نیز دارای بار .......... خواهد شد .

9- بارهای الکتریکی ............ همدیگر را جذب  و بارهای الکتریکی .............. یکدیگر را دفع می کنند .

10- در یک اتم خنثی تعداد ................. با ................ همیشه برابر است .

11- باردار شدن اتم ها فقط از طریق انتقال .............. (الکترون/پروتون/نوترون) انجام می شود .

12- به موادی که جریان برق را از خود عبور می دهند ................ و به موادی که جریان برق را از خود عبور نمی دهند ................. گفته می شود .

13- الکترولیت باتری اتومبیل محلول ................. است .

14- یکای اختلاف پتانسیل الکتریکی .............. و یکای شدت جریان الکتریکی ............... است .

15- ............... عامل ایجاد جریان الکتریکی در مدار است .

16- یکای مقاومت الکتریکی ................. است و دستگاهی که مقاومت الکتریکی را اندازه گیری می کند ............. نام دارد .

17- انرژی جنبشی الکترون ها درهنگام عبور از سیم رسانا به انرژی ......... تبدیل می شود

18- اگر آهن ربایی را به دور از وسایل آهنی ، آزادانه بیاویزیم قطب .............. به سمت شمال زمین وقطب .................به سمت جنوب زمین می ایستد .

19- درآهن ربا قطب های ناهمنام یکدیگر را .................. می کنند .

20- نسبت نیروی مقاوم به نیروی محرك در ماشین ................... نام دارد .

21- در یك اهرم اگر طول بازوی مقاوم بزگتراز طول بازوی محركباشد ، مزیت مكانیكی آن ......... است . ( بزرگتر از یك – كوچكترازیك )

22- چرخ و محوری كه مقدار نیرو را افزایش می دهد مزیت مكانیكی آن .............. ازیك می باشد . ( بزرگتر – كوچكتر )

23- هر چه طول یك سطح شیبدار  نسبت به ارتفاع آن بیشتر باشد مزیت مكانیكی آن ........ است. ( بیشتر – كمتر)

24- ماشینی كه مزیت مكانیكی آن كمتر از یك است به طریق .............. به ما كمك می كند .

25- قرقره ................. ( ثابت – متحرك ) مقدار نیرو را افزایش می دهد .

26- اگر تعدادی الكترون به یك اتم افزوده شود آن اتم دارای بار الكتریكی .......... می شود

27- به وسیله ی .................. می توان نوع بار الكتریكی یك جسم را تشخیص داد .

28- برای حفاظت ساختمان های بلند از خطر آذرخش از وسیله ای به نام ............... استفاده می كنند .

 نمونه سوالات علوم تجربی پایه ی سوم  راهنمایی نوبت اول 

الف) کلمه ی مناسب را از بین کلمات داخل پرانتز انتخاب کنید .

1- ایزوتوپ های یک عنصر خواص......... یکسانی ندارند. ( شیمیایی - فیزیکی)                                            

2- به نیروی جاذبه ای که اتم های یک مولکول را محکم درکنارهم نگه می دارد.................  .می گویند. ( یونی - کووالانسی )

3- با مطالعه ی فسیل ها مشخص شده که هر چه به زمان حال نزدیکتر می شود ساختمان بدن جانداران  ................ می شود.

(ساده تر- پیچیده تر)

4- درمحل برخورد دو ورقه ی اقیانوسی.............................. ایجادمی شود. (رشته کوه میان اقیانوسی –  جزایرقوسی)

5- اخترشناسان دمای سطحی هر ستاره را از روی......................... .تعیین می کنند. ( رنگ ستاره- تجزیه ی نور ستاره )

6- چرخ و محوری که مقدار نیرو را افزایش می دهد مزیت مکانیکی آن................ از یک می باشد. 

( کمتر- بیشتر )

ب)  پاسخ درست را با علامت × مشخص کنید.  

7- کدام یک از موارد زیر از خواص اسیدها نمی باشد؟

   الف- جریان برق را ازخود عبور می دهند     ب-مزه ی ترش دارند    

   ج- با بازها واکنش می دهند.                   د-غیرالکترولیت می باشند

8- کمربند سیارکی درفاصله ی کدام سیارات منظومه ی شمسی می باشد؟

الف- زهره و زمین            ب- زمین ومریخ              ج- مریخ ومشتری            د- زحل ومشتری

9- با استفاده از قرقره ی متحرک برای بلند کردن وزنه ی  800 نیوتنی به نیروی محرک......نیاز داریم     ( بدون اصطکاک)                

الف- 800 نیوتنی            ب-1600نیوتنی              ج- 400نیوتنی                د-  200 نیوتن

10- مقدار فشار آب دریک ظرف به کدام  یک ازعوامل زیر بستگی  دارد؟

الف- شکل ظرف              ب-ارتفاع مایع            ج-مساحت قاعده                د-جرم آب  

ج) پاسخ دهید:

11- در مطالعه ی تاریخچه ی زمین سنگ های رسوبی بهتر از بقیه ی سنگ ها هستند دلیل چیست؟

12- کدام سیارات منظومه ی شمسی قمرندارند؟                                                                                                  

13- چرا بعضی از ستاره ها را پر نورتر از بقیه می بینیم ؟ دو دلیل بنویسید.                                                              

 14- درمحل ورقه های دورشونده مرتبا"سنگ کره ی جدیدتشکیل می شود.دراین صورت آیا وسعت زمین هم اکنون درحال افزایش است؟

5  - هریک از عبارت های زیر مربوط به کدام ذره  ( الکترون ، نوترون ، پروتون )  می باشد؟                                      

الف- جرم نسبی این ذره برابرجرم نسبی پروتون است.(.............)        ب- بارالکتریکی نسبی آن1+  می باشد. (.............)

ج- جای این ذره دراطراف هسته می باشد. (................)

16- هرجمله مربوط به نظرکدام دانشمنداست .( لامارک، داروین، ویسمن، دووریس)                                              

الف- به دلیل وجود تفاوت بین افراد یک نوع جاندار سازگاری آن ها بامحیط یکسان نیست  (...................)                                  

ب- صفاتی را که جانداران درطول زندگی خود کسب می کنند به نسل بعد انتقال می دهند.(..................)

ج- جهش عامل ایجاد تغییر در جانداران است.(.....................)

17- مدل اتمی بور را برای لیتیم باعدداتمی3وعددجرمی7رسم کنید.

18- چرا ازهمه ی گیاهان وجانوران گذشته ی زمین فسیل تشکیل نشده است؟                                                                                                                                                                                                                                   

19- روی میز آزمایشگاه دوظرف مشابه یکی محتوی اسید ودیگری محتوی باز وجود دارد که برچسب آن ها کنده شده است.

شما به وسیله ی کاغذ لیتموس چگونه آن ها را شناسایی می کنید؟ 

20- در اهرم مقابل محل بازوی محرک و مقاوم را مشخص کرده و غیر از انتقال نیرو دو روش کمک دیگر برای آن بنویسید.  

21- ماشینی2000ژول انرژی دریافت می کند و 1500 ژول کار مفید انجام می دهد.

الف-بازده این ماشین راحساب کنید.     ب-چند ژول انرژی تلف شده است؟  

22- یک بالابر جسمی را با نیروی 5000 نیوتن درمدت 5 ثانیه 9 متر بالامی برد .توان این ماشین چند کیلووات است ؟

23- وزن آب داخل یک مخزن 2000نیوتن و مساحت کف آن1000سانتیمترمربع است. فشاروارد شده برکف مخزن را برحسب پاسکال محاسبه کنید.  

برای مشاهده ی آنلاین کلیک کنید.

این نرم افزار بیشتر آزمایشات سوم راهنمایی در خود دارد.

البته این نرمافزار تمامی آزمایش های دوره ی راهنمایی را شامل می باشد اما به دلیل اینکه کتاب های اول و دوم راهنمایی  تغیر یافته فقط سال سوم راهنمایی آن قابل استفاده است.

دانلود

در پست های قبلی یک نمونه از این کتاب را برای موبایل های جاوا قرار داده بودم اما در این پست برای چند سیستم عامل دیگر نیز این کتاب را قرار داده ام

پاور زیبای فصل ششم که پیشنهاد می کنم دانلودش کنید.

فرمول ها ومسائل فصل كاروانرژي سوم راهنمايي
دراين پست مي توانيد فرمول هاي علوم تجربي سوم راهنمايي بخش فيزيك راكه به شرح زيراست،مشاهده نماييد:

مشاهده ی فرمول های علوم تجربی سوم راهنمایی

همچنين فايل PDF‌ ديگري شامل چندين مسئله مربوط به فصل 6 (كار) را مي توانيد از لينك زير دريافت كنيد:

مشاهده ی آنلاین نمونه سوالات مربوط به فصل كار وانرژي علوم سوم راهنمايي

فرمول های علوم تجربی سوم راهنمایی

دوپاورپوينت با موضوع زمين ساخت ورقه اي فصل چهارم علوم تجربي سوم راهنمايي رااز لينك هاي زير دريافت كنيد:

دراينجا مي توانيد پاورپوينتي درمورد مدلهاي اتمي وهمچنين سفر به جهان كوچك وجهان بزرگ را دريافت كنيد...

نمونه سوالات المپیاد علوم سوم راهنمایی

نمونه سوالات المپیاد سوم راهنمایی